ปลัด ศธ.เปิดเผยประเด็นข้อเรียกร้องให้นำ Tablet PC มาใช้ในระบบการศึกษาของไทย ในช่วงโควิด 19
(6 กรกฎาคม 2564) นายสุภัทร จำปาทอง ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ เปิดเผยประเด็นข้อเรียกร้องให้นำ
Tablet PC มาใช้ในระบบการศึกษาของไทย ในช่วงสถานการณ์โควิด 19
ปลัด ศธ. กล่าวว่า Tablet PC ได้จัดซื้อให้กับนักเรียนชั้น ป.1 ครั้งแรกในปี 2555 จำนวน 8 แสนเครื่องเศษ
โดยกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเป็นผู้จัดซื้อให้ ซึ่งได้จัดซื้อจากบริษัทของประเทศจีนโดยตรง
ในปี 2556 ได้จัดซื้อครั้งที่ 2 สำหรับนักเรียน ป.1 และ ม.1 ทั้งประเทศ จำนวน 1 แสน 6 หมื่นเศษ
โดยใช้วิธีการจัดซื้อแบบ e-Bidding ภายในประเทศไทย และในปี 2557 ได้มีการประเมินผลการใช้ Tablet PC
ในการจัดการเรียนการสอนของนักเรียน โดยมีผลสรุปพอสังเขป ดังนี้
Tablet PC มีประโยชน์ต่อการจัดการเรียนรู้ของนักเรียนนักเรียนและครู
มีความพึงพอใจสูงในการใช้ Tablet PC ในการเรียนการสอน Tablet PC ตอบสนองการเรียนรู้ของนักเรียนที่มีความแตกต่างของบุคคล
ด้านความพร้อมทางสติปัญญาผลการตอบรับภาพรวมในระดับโรงเรียนเห็นควรดำเนินโครงการ Tablet PC
ต่อเนื่องสภาพปัญหาการใช้งานจนถึงปัจจุบันพบว่า Tablet PC ยังมีจุดที่ต้องได้รับการพัฒนาหลายส่วน
คือ สเป็ก Tablet PC ในสมัยนั้นค่อนข้างต่ำ การทำงานช้า และอายุการใช้งานสั้น ปัจจุบันผ่านมา 8 ปี
หมดอายุการใช้งาน ไม่สามารถรองรับแอปพลิเคชันในปัจจุบันสื่อ Application มีน้อย ไม่เพียงพอ
ในการจัดการเรียนรู้ของนักเรียนระบบปฏิบัติการ (OS) มีข้อจำกัดในการรองรับสื่ออิเล็กทรอนิกส์รูปแบบต่าง ๆ
มีพื้นที่จัดเก็บข้อมูลจำกัด หรือจำนวนน้อยไม่เพียงพอต่อการใช้งาน สัญญาณอินเทอร์เน็ตไม่เพียงพอสำหรับ
การจัดการเรียนการสอนแบบออนไลน์ข้อเสนอสำหรับการจัดหา Tablet PC
งานวิจัยของ มศว ประสานมิตร เมื่อปี 2555 พบว่า Tablet PC เหมาะสมสำหรับนักเรียนระดับชั้น ป.4 ขึ้นไป
กรณีจะจัดหา Tablet PC ให้กับนักเรียนในช่วงสถานการณ์แพร่ระบาดของโควิด 19 เห็นควรจัดหาให้
ระดับมัธยมศึกษาก่อนเป็นลำดับแรก เนื่องจากนักเรียนกลุ่มนี้ใช้รูปแบบการเรียนการสอนออนไลน์อยู่เดิมแล้ว
ในส่วนของระดับประถมศึกษายังมีการใช้รูปแบบการเรียนการสอนที่หลากหลาย
ได้แก่ On-AIR On–Hand On-Demand
นอกจากนี้ ยังมีรูปแบบการจัดการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม (DLTV) ที่มาช่วยสนับสนุนการเรียนรู้
โดยไม่มีค่าใช้จ่าย เนื่องจากมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์
เป็นผู้รับผิดชอบโครงการนี้ โดยเนื้อหาปัจจุบันนำเสนอในรูปแบบ New DLTV สามารถเข้าเรียนเมื่อใดก็ได้
เรียนล่วงหน้า ย้อนหลังได้ ผ่านเว็บไซต์ http://www.dltv.ac.th หรือผ่าน แอปพลิเคชัน DLTV
จึงเป็นแหล่งเรียนรู้ที่เพียงพอสำหรับนักเรียนในระดับประถมศึกษากลุ่มเป้าหมาย ควรเป็นนักเรียนมัธยมศึกษา
ที่ด้อยโอกาสขาดแคลนอุปกรณ์ในการเรียน เช่น นักเรียนในกองทุน กสศ.สเป็กของ Tablet PC
ควรเป็นคุณลักษณะที่ใช้งานได้จริงในปัจจุบันรองรับสื่อแอปพลิเคชันได้ทุกประเภท
การจัดหา ควรใช้วิธีการเช่า ไม่ควรจัดซื้อ
เพราะสามารถใช้งบดำเนินการสำหรับบริหารจัดการได้เลย
เมื่อสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด 19 คลี่คลาย อาจจะไม่ต้องเช่าต่อก็ได้ความทุกข์ของผู้ปกครองและเด็ก
จากการเรียนผ่านออนไลน์
ทั้งยังมีคุณครูจำนวนมากและโรงเรียนหลายแห่งไม่ได้มีความพร้อมด้านอุปกรณ์
หรือทักษะทางดิจิทัล ครูหลายคนใช้โปรแกรมเช่น Google Classroom, Zoom หรือ Teams ไม่คล่อง
ต้องใช้เวลาในการเรียนรู้ และเมื่อได้พูดคุยด้วยกับเด็กหลากหลายวัย ทุกคนพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า
อยากกลับไปเรียนที่โรงเรียน ไม่อยากเรียนผ่านออนไลน์ด้วยสารพัดเหตุผล เช่น เรียนยากขึ้น เรียนไม่รู้เรื่อง
งานเยอะ เรียนได้แย่ลง อยากเจอเพื่อน อยากทำกิจกรรม สรุปก็คือ ไม่ว่าจะมีโอกาสได้พูดคุยกับใคร
ทุกคนล้วนแล้วไม่อยากอยู่ในสภาพต้องเรียนออนไลน์
งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยมิชิแกน เรื่อง ผลกระทบของการเรียนออนไลน์ ในผู้ปกครองชาวอเมริกัน 405 คน
ที่มีลูกอย่างน้อย 1 คนอายุต่ำกว่า 12 ปี และครึ่งหนึ่งของผู้ปกครองมีลูกอายุระหว่าง 2-5 ปี พบว่า 40%
ของผู้ปกครองรู้สึกเครียดจากการที่ลูกต้องเรียนออนไลน์ โดย 25% ให้ข้อมูลว่า บ้านมีอุปกรณ์
หรือสภาพไม่พร้อมต่อการเรียนออนไลน์ ในขณะที่ผลสำรวจของ Washington Post จากผู้ปกครอง
ที่มีลูกต้องเรียนออนไลน์ 60 คน พบว่าลูกตัวเองเครียดขึ้น ก้าวร้าวขึ้น เบื่ออาหาร บ่นปวดหลัง
มีปัญหาเจ็บตาหรือตาอ่อนล้า
ส่วนงานวิจัยในประเทศจีน สำรวจนักเรียนในมณฑลหูเป่ย ที่อยู่ภายใต้มาตรการล็อกดาวน์ตั้งแต่ต้นปี 2563
โดยเก็บข้อมูลนักเรียนเกรด 2 ถึง 6 จำนวน 2,330 คน ระหว่าง 28 ก.พ.-5 มี.ค. 2563
พบว่ามีนักเรียนมากถึง 40% ที่เผชิญความเครียดและวิตกกังวล สอดคล้องกับประเทศไทย
ที่ล่าสุดมีนักเรียนและนักศึกษาจำนวนมากเครียดจากการเรียนออนไลน์ เพราะไม่สามารถปรับตัวได้
ทำให้เกิดความทุกข์ และมีบางคนที่สุดท้ายก็นำไปสู่โศกนาฏกรรม
ช่วงของสถานการณ์วิกฤติการแพร่ระบาดของโควิด 19 ทำให้เกิดการปรับตัวเป็นชีวิตวิถีใหม่ (New Normal)
โดยเฉพาะสถาบันทางการศึกษาที่ไม่สามารถจัดการเรียนการสอนแบบปกติได้ จึงจำเป็นต้องใช้รูปแบบ
การเรียนการสอนแบบออนไลน์ เพื่อให้การเรียนรู้ต่อเนื่องการเรียนการสอนแบบออนไลน์มีองค์ประกอบ
ได้แก่ ผู้สอน ผู้เรียน เนื้อหา สื่อการเรียนการสอน แหล่งเรียนรู้ กระบวนการจัดการเรียนรู้ รูปแบบการเรียนการสอน
ระบบการติดต่อสื่อสาร ระบบเครือข่ายเทคโนโลยีสารสนเทศ การวัดและการประเมินผล และเมื่อการเรียนออนไลน์
มีบทสรุปเหมือนกับการเรียนปกติ ก็คือ ตัดสินกันที่การวัดและประเมินผลแบบเดิม ซึ่งกลายเป็นเรื่องหนักหน่วง
ของผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย
โดยเฉพาะอย่างยิ่งตัวเด็ก มีเด็กจำนวนมากที่ไม่ใช่ทุกข์ใจแค่การเรียนออนไลน์ การทำงานที่มากขึ้น
แต่การสอบกลายเป็นเรื่องหนักสุด สืบเนื่องจากผลพวงเรื่องประสิทธิภาพในการเรียนออนไลน์ที่เด็กส่วนใหญ่
อยากเรียนที่สถาบันการศึกษามากกว่า เด็กจำนวนมากถอดใจยอมถอยจากระบบ ออกจากโรงเรียนกลางคัน
ในขณะที่ระดับมหาวิทยาลัยก็ดร็อปไว้ก่อน
นักเรียนในสิงคโปร์ต้องกลับไปเรียนออนไลน์นาน 10 วัน ในช่วงปลายเดือน พ.ค. เพื่อที่จะรักษาระยะห่างระหว่างคน
เด็กหลายล้านคนทั่วโลกต้องเรียนหนังสือจากบ้าน เพราะเกือบทุกประเทศกำลังเผชิญกับการระบาดใหญ่ของโควิด
แม้ขณะนี้นักเรียนจำนวนหนึ่งกลับไปโรงเรียนแล้ว
สิ่งที่น่ากังวลในขณะนี้ ไม่ใช่แค่เรื่องช่วงเวลาที่สูญเสียไปของการศึกษา แต่ยังเป็นผลกระทบระยะยาว
ต่อสุขภาพจิตของเด็กด้วย เด็ก ๆ ทั่วโลกทุกข์ทรมานกับความรู้สึกเครียด ความวิตกกังวล และการโดดเดี่ยว
ในช่วงที่ต้องล็อกดาวน์และปิดโรงเรียนนานหลายเดือนในช่วงปีที่ผ่านมา ก่อนหน้าที่จะเกิดการระบาด
แทบไม่มีการพูดถึงเรื่องสุขภาพจิตในโรงเรียนที่มุ่งเน้นด้านวิชาการในสิงคโปร์ แต่เรื่องนี้กำลังเปลี่ยนแปลงไป
ข้อมูลรูปแบบการจัดการเรียนรู้ของโรงเรียน (จากภาพดังแนบ)
จากข้อมูลของศูนย์บริหารสถานการณ์โควิด 19 กระทรวงศึกษาธิการ (ศบค.ศธ.) พบว่ามีโรงเรียนที่จัดการเรียน
แบบออนไลน์เต็มรูปให้กับนักเรียนจำนวน 7,889 โรงเรียน ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 22.46 ในสภาพปัญหาที่เกิดขึ้น
มีข้อจำกัดจากการใช้ Tablet PC ในหลายมิติด้วยกัน ดังนี้
– ครอบครัวผู้ปกครองไม่สามารถจัดหาสัญญาณอินเทอร์เน็ต เพื่อให้นักเรียนได้เรียนออนไลน์อย่างเต็มรูปผ่าน
Tablet PC ได้ ด้วยสภาพพื้นที่ของที่อยู่อาศัยและสภาพเศรษฐกิจ
– ผู้ปกครองต้องออกไปทำงานนอกบ้าน นักเรียนต้องอยู่กับ Tablet PC โดยไม่มีผู้ดูแลกระตุ้นเตือนให้ผู้เรียน
เรียนรู้ด้วยตนเองทำให้ขาดประสิทธิภาพ
– ผู้เรียนต้องการมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมกับเพื่อนและครู
การจัดการศึกษาเพื่อการพัฒนามนุษย์ที่สมบูรณ์นั้น จะต้องมีการพัฒนาในองค์ประกอบ 3 ด้าน
คือ ด้านสติปัญญา ด้านร่างกายอารมณ์สังคม และด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์
ดังนั้นการใช้ Tablet PC เป็นไปเพื่อช่วยในการเรียนออนไลน์จะมีประโยชน์เกิดคุณค่า
ต่อการพัฒนาการศึกษาของคนได้เฉพาะบางส่วน จึงไม่เป็นคำตอบสุดท้ายสำหรับการจัดการศึกษาโดยรวม
ทางเลือกสำหรับการจัดการศึกษาในช่วงสถานการณ์โควิด 19
กระทรวงศึกษาธิการ และสถานศึกษา คำนึงถึงการจัดการศึกษาด้วยรูปแบบที่ใช้ครอบครัวและผู้เรียนเป็นฐาน
รูปแบบการจัดการศึกษาการจัดการเรียนการสอน จึงต้องมีความหลากหลายตามความต้องการจำเป็น
ทั้งนี้ ต้องเลือกที่เหมาะสมกับบริบทของครอบครัว สภาพพื้นที่ สภาพเศรษฐกิจและสังคม
รวมถึงศักยภาพของผู้เรียนเป็นหลัก การจัดหา Tablet PC เพื่อสนับสนุนการจัดการเรียนรู้ให้กับนักเรียน
จึงมีความเหมาะสมและจำเป็นกับนักเรียนเพียงบางกลุ่มบางสถานศึกษาเท่านั้น
ซึ่งส่วนใหญ่นักเรียนที่เรียนในระบบออนไลน์ ก็สามารถใช้เครื่องมือที่มีอยู่แล้วในการเรียนรู้ผ่านระบบออนไลน์
ที่สถานศึกษาดำเนินการไปแล้ว.
